Skarżysz się na uporczywe bóle głowy, pleców czy uszu? Budzisz się w nocy z powodu bólu w obrębie żuchwy? Zjadasz swoje zęby? A może zauważyłeś, że rysy Twojej twarzy stały się bardziej wyraziste? To może być bruksizm.
Co to jest bruksizm?
Bruksizm polega na niekontrolowanym zaciskaniu i zgrzytaniu zębami. Najczęściej występuje w nocy, podczas snu, dlatego wielu pacjentów nie wie o tym problemie. Często dowiadują się oni od swoich partnerów, którzy zauważają, że osoba chora zgrzyta zębami w nocy lub wydaje odgłosy stukania zębami. Problem jest powszechny, jednak do specjalistów trafia ok 20 proc. osób nim dotkniętych. Obecnie bruksizm uważany jest za chorobę psychosomatyczną, a do walki z nią coraz częściej stają wspólnie lekarze kilku specjalności. Bagatelizowanie bruksizmu może mieć bardzo poważne konsekwencje zdrowotne.
Przyczyny
Bezpośrednia przyczyna bruksizmu nie została poznana, jednak określono kilka czynników, które zwiększają ryzyko jego wystąpienia. Najczęściej bruksizm jest przejawem tłumionej agresji i cechuje osoby, które nie potrafią radzić sobie ze stresem i złymi emocjami. W sytuacjach stresowych reagują wzmożonym napięciem mięśni, w celu rozładowania napięcia. Długotrwałe zaciskanie zębów powoduje, że mięśnie poruszające żuchwą stają się bardzo napięte i źle funkcjonują mimo prawidłowej budowy anatomicznej. Wśród przyczyn bruksizmu wyróżnia się także:
- predyspozycje genetyczne;
- wady zgryzu;
- braki zębowe;
- nieprawidłowe kontakty na źle wyprofilowanych wypełnieniach;
- wadliwie ukształtowane powierzchnie koron, mostów lub protez;
- zakażenia pasożytnicze;
- nadmierny stres i nieumiejętność radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych;
- zaburzenia psychiczne;
- nawykowe, długotrwałe żucie gumy lub żucie jednostronne.
Konsekwencje nieleczenia
Bruksizm wpływa negatywnie na cały organizm, a nieleczony, prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych. Dlatego trzeba zwracać uwagę na pierwsze symptomy mogące świadczyć o bruksizmie. Nie leczony może powodować:
- przewlekły stan zapalny;
- zwyrodnienia stawów skroniowo- żuchwowych;
- uporczywe bólów głowy, karku i kręgosłupa;
- całkowitego lub częściowego starcia koron zębowych;
- mocno zarysowane kąty żuchwy (maskulinizacja twarzy)
Leczenie
Leczenie bruksizmu jest trudnym zagadnieniem i należy działać wieloetapowo, na różnych płaszczyznach. Często terapia polega na współpracy lekarza stomatologa z neurologiem, psychologiem i terapeutą manualnym. Jeśli przyczyną bruksizmu jest wadą zgryzu, konieczne może okazać się zastosowanie tzw. szyn relaksacyjnych – przezroczystych nakładek na zęby, które uniemożliwiają ich zaciskanie i zapobiegają ścieraniu się zębów. Z uwagi na fakt, że główną przyczyną bruksizmu jest codzienny stres, pomocne będą wszystkie możliwe sposoby relaksacji, np. słuchanie muzyki, czytanie książek, spacery lub kąpiele. Pomocne mogą okazać się również leki uspokajające (zarówno ziołowe jak i psychotropowe) czy psychoterapia.
Medycyna estetyczna również daje możliwość skutecznego leczenia bruksizmu. Polega ona na zastosowaniu toksyny botulinowej, dzięki której dochodzi do rozluźnienia mięśni żwaczy. Skutkiem ubocznym tego zabiegu jest wizualnie szczuplejsza twarz. Najczęściej łączy się terapię polegającą na stosowaniu szyn relaksacyjnych oraz toksyny botulinowej. W trakcie działania preparatu mięśnie są osłabione, zniwelowane jest napięcie w obrębie szczęki, w konsekwencji twarz wygląda smuklej a rysy twarzy stają się łagodniejsze. Efekt utrzymuje się od 6 do 8 miesięcy.
Przeciwwskazania:
- ciąża i karmienie piersią
- nietolerancja na toksynę botulinową
- zaburzenia krzepnięcia krwi
- stosowanie leków antykoagulacyjnych (m.in.aspiryna)
- zaburzenia przewodnictwa nerwowo-mięsniowego
- leczenie antybiotykami, lekami rozkurczowymi
- przyjmowanie inkomycyny, tetracycliny
- choroby nowotworowe skóry
- zespół Lamberta-Eatona, schorzenie neurologiczne miastenia gravis
- przewlekłe choroby autoimmunologiczne (np. reumatoidalne zapalenie stawów) i układu sercowo-naczyniowego
- choroby ALS (stwardnienie zanikowe boczne) i Alzheimer
- rozległe i głębokie uszkodzenia skóry
- aktywna infekcja skórna w miejscu podania preparatu,
- czynna opryszczka